آخرین مقاله ای که در سایت اجتماعی نمناک به چاپ رسید در خصوص تاریخچه صنعت چاپ و اهمیت وجود صنعت چاپ در بسیاری از مشاغل مورد بحث و بررسی قرار گرفت. چاپ را به اصطلاح انتقال مطالب در قالب تصاویر ، نوشته ، اعداد و رقم به مخاطبین خود برای انتقال اطلاعات می باشد. که این مطالب برروی یک فرمی در تیراژ بالا صورت می گیرد.
خود واژه چاپ برگرفته از یک لغت قدیمی تری به نام چهاپ کی باشد که این لغت خود به معنی فشردن سطحی بر سطح دیگر می باشد. بعضی ها خود لغت چاپ را به معنای نقش و اثر که برروی متون و سطوح مختلف درج می شود.معنای اصلی خود لغت چاپخانه محلی که در آن چاپ و متون نوشتاری اتفاق می افتد.
به نوع ساده تر چاپخانه یک کارگاه و یا یک مجتمعی می باشد که از عهده خدمات چاپی و نوشتاری انجام بشود یا به عبارت دیگر محلی که خدمات چاپی مانند چاپ کارت ویزیت ، چاپ تراکت ، چاپ بروشور ، چاپ پاکت ، چاپ سربرگ و ... در آن انجام بشود.امروز صنعت چاپ بعنوان یک ابزار کلیدی و کاربردی برای نشر و توسعه امور نوشتاری هر حکومت محسوب می شود و ضرورت وجودی این موضوع برای همگان واضح و مبرهن می باشد.
تاریخ پیدایش صنعت چاپ در جهان
3000 هزار سال قبل از میلاد مسیح و نخستین رویدادهای پیدایش صنعت چاپ را می توان به ساکنین بین النهرین اشاره داد که از مهره های استوانه ای برای چاپ نوشته و تصاویر برروی سطوح گلی استفاده می کردند. در جوامع دیگر همچون چین و مصر از تمبرهای کوچک برای چاپ برروی سطوح و پارچه استفاده می کردند.در قرن دوم پس از میلاد مسیح یک دانشمند چینی به نام تسای لون برای اولین بار موفق به اختراع و تولید کاغذ در جهان شد.
در قرن هفتم میلادی کتاب کوچکی که در آن مطالبی از متون انجیل یوحنا به زبان یونانی بود در تابوت گذاشته شد که محققان موفق شدند جسد او را در کلیسایی در بریتانیا قرار داشت نبش قبر بکنند و این کتاب با ارزش را از آن خارج بکنند و در حال حاضر کتاب انجیل کاتبرت قدیمی ترین کتاب اروپایی محسوب می شود.
در قرن یازدهم مجدد یک دانشمند چینی به نام بی شنگ موفق شد برای اولین بار حروف متحرکی چاپی را اختراع بکند اون حروف چاپی خودش را با گل رس ایجاد و اختراع کرد. قرن دوازده تازه تکنولوژی ساخت و صنعت کاغذ به اروپا رسید.در قرن سیزده برای نخستین بار حروف فلزی برنز در چین و ژاپن طراحی شد که قدیمی ترین این نمونه به سال های 1397 میلاد مسیح میرسد.
هنر چوب تراشی از دیرباز در بسیاری از کشورها سابقه داشت و این هنر در اوایل قرن 15 به اروپا رسید. هنر چوب تراشی یک هنر حکاکی تصویر و متون برروی سطوح می باشد. این هنر توسط چاقوهای مخصوص برروی سطوح چوبی ایجاد میشد.
در سالهای آینده این هنر را توسعه دادند و از آن بعنوان تکثیر و نشر مطالب استفاده کردند. به گونه ای که مانند مهم مطالب خودشان را برروی آن حک می کردند و سپس با قراردادن در جوهر و سپس آن سطح را برروی کاغذ قرار می دادند. بیشتر این نوع چاپ ها در کتابخانه های اروپایی قرار دارد و کتاب های متنوعی از جمله کتاب انجیل و گوتنبرگ به وسیله این نوع نشر و چاپ گردید. در سال 1465 یک هنرمند آلمانی گراور سازی با قلم را ابداع کرد. در این تکنیک یک تصویر بر روی یک صفحه فلزی (مسی) به وسیله جسم نوک تیز حک می شود.
ویلیام کاگستون در سال 1476 تجهیزاتی از هلند خریداری کرد و اولین ماشین چاپ را در انگلستان ساخت. در همان سال گراور سازی مسی برای اولین بار برای چاپ تصاویر استفاده شد. صنعت چاپ در اواخر قرن پانزدهم در بیش از 250 شهر مهم در سر تا سر اروپا گسترش یافت.
تاریخچه صنعت چاپ در ایران
تاریخ چاپ در ایران به پنج قرن پیش از میلاد مسیح یعنی به دوران پادشاهان هخامنشی و مهرهای سلطنتی می رسد که برای تأیید احکام و فرمان های حکومتی از آن ها استفاده می کردند. ورود واژه ی چاپ به زبان فارسی را به اواخر قرن هفتم هجری و زمان سلطنت گیخاتوخان، پسر اباقاخان مغول (690–694ق) نسبت می دهند
نخستین چاپخانه در ایران به دوران صفویان بازمی گردد که کشیشان ارامنه در جلفای اصفهان با آن تعدادی دعا و ذکرهای مسیحی را چاپ کردند. در دوره حکومت نادرشاه افشار به گزارش دو سیاح خارجی جزوه هایی به لاتینی و عربی در ایران چاپ و پخش شد. اما این در دوران ولایت عهدی عباس میرزای نایب السلطنه است که صنعت چاپ در ایران به طور جدی آغاز و شکل می گیرد.
زمان فتحعلیشاه قاجار خواهان پیشرفت های نظامی و سیاسی بود، به ویژه برای تعلیم و آموزش سپاه شکست خورده در جنگ های با روس و دیگر علوم لازم، به ضرورت رفع عقب ماندگی های محسوس در آن زمان؛ در این میان چاپخانه ای لازم بود که به نشر روزنامه و کتاب های آگاهی دهنده به ویژه کتاب های علمی اختصاص یابد. این مهم سرانجام با حمایت و پی گیری های او محقق شد.بدین ترتیب، او بنای نخستین چاپخانه ای را گذاشت که در ایران، به زبان فارسی و با روش چاپ سربی، به نشر کتاب پرداخت.
پیدایش چاپ تصویری در ایران به زمان محمد شاه بر می گردد. نخستین کتاب شناخته شده ای که چاپ مصور شد، کتاب «لیلی و مجنون» مکتبی بود که در سال1259هـ. ق به چاپ رسیده است.
روزنامه ی وقایع اتفاقیه به عنوان اولین روزنامه ی دولتی و دومین روزنامه ی ایرانی نیز از شماره 470 (مورخ پنج شنبه 21 محرم 1277) به بعد، مصور است و در مدت چهار سال 88 شماره آن را مصور چاپ کرده اند. از آن پس، بهره گیری از چاپ مصور به تدریج در روزنامه های دیگر نیز معمول شد.
اولین فرد ایرانی که چاپ تصویری را فرا گرفت، آقا میرزا عبدالمطلب نقاش باشی اصفهانی بود. میرزا عبدالمطلب از طرف امنای دولت به فرنگ فرستاده شده و در آن جا چاپ تصویری آموخته بود. وی از هوشمندان عصر خود بود و افراد دیگری از جمله آقا میرزا ابوتراب نقاش مخصوص وزارت انطباعات چاپ مصور را از او فراگرفته اند. در نظر داشته باشیم که میان چاپ سنگی مصور و چاپ سربی مصور تفاوت بود.
شیوه های مختلف چاپی
حال بعضی از ابداعات چاپ در قرن 19 و 20 م را بررسی نماییم. در دهه ی آخر قرن 18 م تحولاتی در چاپ ایجاد شد؛ از جمله اینکه در همین دوره شخصی به نام آلویز سنفلدر اتریشی چاپ سنگی را برای تکثیر ورقه های موسیقی ابداع کرد و به آن به عنوان جایگزینی برای سیاه قلم کاری نگاه کرد. در این روش نگاره به وسیله یک قلم تیز یا عمل یک اسید بر سطح سنگ ایجاد می شود و نگاره با رنگ سیاه بر سطح سنگ خاکستری ترسیم می شود.
از همین جهت تصور کار نهایی چندان مشکل نبود. در این شیوه روش کار این گونه است که قسمت هایی را که نمی خواستند چاپ شود (روی سنگ) مرطوب می کردند و در نتیجه مرکب چاپ که چرب است به آن قسمت ها نمی چسبید و قسمت های خشک مرکب را جذب می کردند و بدین صورت سطح آماده چاپ شامل دو قسمت بود:
- بخش مرطوب (برای قسمت های سفید)
- بخش خشک (برای قسمت های سیاه یا رنگی)
- به طور کلی به 3 روش می توان یک نمونه (تصویر یا نوشته) را به چاپ رساند که عبارتند از:
- چاپ برجسته یا لترپرس یا تایپوگرافی
- چاپ گود یا فرورفته یا هیلوگراوور
- چاپ مسطح یا پلانوگرافی یا لیتوگرافی
چاپ در ایران از 1357 به این سو به طور کلی بر اثر چند عامل رو به رشد نهاده است:افزایش عناوین کتاب و نشریه؛ برداشته شدن ممیزی، جز در دورههایی کوتاه؛ گسترش آموزش چاپ؛ انتشار نشری های تخصصی در این زمینه؛ گسترش و تقویت صنف چاپ و صنفهای وابسته؛ ورود
تجهیزات و فنون جدید چاپ، به ویژه استفاده از رایانه و دستگاهها و سبک ها و نظام های رایان های که انقلابی در اطلاعات و ارتباطات در سطح جهانی به بار آورده است؛ توسعه دانشگاهها و آموزش عالی؛ افزایش جمعیت و رشد سریع نسل جدید لازمالتعلیم و نیاز به چاپ منابع جدید؛ گسترش نهضت سوادآموزی و نظایر اینها در سال 1371 روش چاپ رنگی در مطبوعات به کار گرفته شد. روزنامه همشهری نخستین روزنامه رنگی ایران است. اهمیت چاپ عکس در بسیاری از فرم های ثبت نام و شرایط نگهداری سبب توسعه در این صنعت چاپ عکس در کشور شد.
در همین سال آیین نامه جدیدی در خصوص تأسیس چاپخانه ها و واحدهای وابسته و چگونگی نظارت بر آنها به تصویب رسید. در زمینه چاپ، 3 نشریه تخصصی و نیمه تخصصی انتشار مییابد:ماهنامه صنعت چاپ؛ ماهنامه چاپ و بسته بندی؛ ماهنامه چاپ و انتشار چاپ تمبر، اوراق بهادار، اسناد، بلیت اتوبوسهای شهری، برگه های عوارض و نظایر اینها در چاپخانه های دولتی و تحت مقررات خاصی انجام میگیرد.
چاپخانه ویژه چاپ اسکناس در 1361 تأسیس و سال بعد به بهره برداری رسید و از 1367 اسکناس کشور کلاً در این چاپخانه چاپ شده است و با تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی روز 11 شهریور به عنوان روز صنعت چاپ نامگذاری شده است.
چاپ متین با کمک گیری از این صنعت سعی براین دارد بتواند گامی در جهت توسعه این صنعت بردارد. چاپ متین با استفاده از تکنولوژی های پیشرفته و با استفاده از خدمات آنلاین و ارسال به تمام نقاط در کشور سعی براین دارد که بتواند تحولی عظیم در این صنعت پیشرفته در کشور بدهد. پرسنل کارآمد در این مجموعه سعی براین دارد بهترین خدمات چاپی با بالاترین کیفیت و پایین ترین قیمت به شما عرضه بکند.
